Page 15 - 81 Çalıkuşu Batman

"Çalıkuşu bizdik. Çalıkuşu memleket, Çalıkuşu idealdi. Aydınla halk onda karşı karşıya
gelmişti. Çalıkuşu gelinliklerini atıp Anadolu'ya köy hocası olarak giden Feride değildi.
Feride'de halka hizmeti, halka muhabbeti sevdik. Amerikan Kolejinden çıkmış bu hoppa kız,
nelere katlanmadı. Feride'nin bu ıstıraplarında halk hizmetlerinin tatlı acılarını duyduk.
Kırık dökük de olsa, belki de böyle kırık dökük olduğu için köye daüssıla duyduk. Kısaca,

Çalıkuşu'nda vatanımızı sevdik."
Hasan Ali Yücel

Reşat Nuri Güntekin'in ilk defa 1922'de görülmeye başlanıp 1923'te kitap olarak çıkan,
1937'de büyük değişikliklerle yayımlanan romanı Çalıkuşu’dur. Romanda, İstanbul köklü
bir ailenin kızı olan çocuk ruhlu Feride'nin çok sevdiği nişanlısı tarafından ihanete
uğramasıyla kendini öğretmenlik mesleğine adaması ve hayatını kazanabilmek için
Anadolu'da şehir şehir dolaşması anlatılır. Melodram ögeleri ile yüklü bir aşk

öyküsünün yanı sıra bürokrasi eleştirisi, kadınların Osmanlı toplumunda var olma
mücadelesi, öğretmenlik mesleğinin icrası gibi pek çok konuyu ele alır.
Reşat Nuri Güntekin, Çalıkuşu'nu ilk olarak "İstanbul Kızı" adıyla dört perdelik bir piyes

şeklinde kaleme almış ve Darülbedayi'ye sunmuştur. Ancak yazar, gerek Dârülbedayi
piyesin içeriğindeki köy sahnelerini hoş karşılamadığı; gerekse kendisi eseri Türkçeyi iyi
konuşamayan o zamanki kadın oyunculara oynatmak istemediği için eseri geri çekti ve
"Çalıkuşu" adıyla romana çevirdi. Babasının mesleği ve öğretmenliği dolayısıyla
Anadolu'yu gezip görmüş olan Reşat Nuri Güntekin, Anadolu'nun yoksulluğunu ve

eksiklerini gerçekçi bir bakış açısıyla eserine yansıttı.

11